Skip to main content

REPREZENTANTE POVU OECUSSE HUSU REVOGA DEKRETU PARLAMENTU NASIONAL

REPREZENTANTE HUSI POVU ATONI OE-CUSSE-AMBENO HUSU REVOGA DEKRETU PARLAMENTU NASIONÁL

Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Dili, 12 jullu 2019

Reprezentante husi Povu Atoni Oe-cusse Ambeno hasoru malu ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, hodi hato’o preokupasaun kona-ba alterasaun Lei númeru 3/2014 no husu atu entidade hotu-hotu, inklui partidu polítiku sira tur hamutuk no Parlamentu Nasionál atu revoga Dekretu Parlamentu Nasionál ne’ebé altera Lei númeru 3/2014.

Povu Atoni Oecusse-Ambeno,  reprezenta Liurai Costa, Liurai Hornai, Liurai Cruz, suku 18 no Naijuf/ Dato, organizasaun sosiedade sivíl no juventude,  hato’o preokupasaun relasiona  ho alterasaun Lei númeru 3/2014 husi  Parlamentu Nasionál, ne’ebé hasai kbiit Prezidente Repúblika atu nomea no fó posse ba Prezidente Autoridade RAEOA/ZEESM. Nune’e, ho alterasaun ne’e hamihis konsensu nasionál entre orgaun Estadu ne’ebé halo iha 2014 kona-ba hahú ba dahuluk programa integradu dezenvovimentu territoriál-ZEESM, programa Estadu, hahú uluk iha Oecusse Ambeno.

Antonio Lelan, reprezenta liurai Costa, liurai Hornai no Liurai Cruz, chefe Suku 18 no dato/Naijuf Oecusse hato’o:

“Povu Oecusse sente triste tanba Parlamentu Nasionál altera lei numeru 3/2014 ho lalais no la konsulta intendade hotu liu-liu povu Oecusse.  Ho ida ne’e liuhusi deklarasaun povu Oecusse, husu ba Presidente Repúblika, Dr. Francisco Guterres Lú Olo, no entidades hotu iha Timor Leste inklui Partidus Politiku sira atu tuur hamutuk  hodi husu ba  Parlamentu Nasionál atu revoga Dekretu Parlamentu Nasional ne´ebé altera lei n 3/2014, de 18 de juñu.”

Reprezentante Povu Atoni Oecusse Ambeno simu ho laran luak tanba Estadu hatuur RAEOA no ZEESM  ho forsa legál husi artigu 5 pontu 3 Konstituisaun RDTL  nu’udar kompromisu polítiku  no tuir lisan Oecusse nian.  Reprezentante husi Povu Atoni fó hanoin mós kompromisu kulturál ne’ebé halo iha 2014 ho prezensa lideres Nasionais nian ne’ebé halo sira fiar metin katak programa integradu ZEESM sei hala’o tuir Lei númeru 3/2014, 18 juñu 2014, no babeibeik to’o 2030.

Reprezentante husi komunidade Oecusse-Ambeno rekoñese benefísiu oioin  ne’ebé hetan husi RAEOA no ZEESM tanba ohin loron povu Oecusse la izoladu ona, eletrisidade ba kuaze populasaun tomak, irigasaun, estrada, otel, klínika ne’ebé fó oportunidade ba povu atu dezenvolve an.

Reprezentante husi komunidade Oecusse-Ambeno iha nia enkontru ho Prezidente Repúblika hateten katak prosesu dezenvolvimentu ne’ebé la’o to ohin loron bele lalais tanba Lei númeru 3/2014, 18 juñu, ne’ebé fó forsa no dalan atu iha autonomia finanseira no jestaun finanseiru ne’ebé di’ak.

Iha enkontru ne’e Reprezentante sira hakarak Mari Alkatiri, ne’ebé ninian mandatu remata iha 30 jullu, kontinua kargu nu’udar Prezidente Autoridade atu bele hatutan obra estadu nian ba Rejiaun Pante Macassar, Oesilo, Passabe no Nitibe.

Ba reprezentante husi komunidade Oecusse, Prezidente Repúblika hateten katak kompriende preokupasaun kona-ba alterasaun Lei no 3/2014, mandatu Prezidente Autoridade no realidade ne’ebé sei akontese iha futuru.

Prezidente Repúblika hateten katak agora sei estuda hela lei refere no sei uza nia poder konstitusionál hodi deside.

Comments

Popular posts from this blog

Saudoso Francisco Borja Da Costa

SAUDOSO FRANCISCO BORJA DA COSTA 1946/1975 Francisco Borja da Costa: “ ……Na ponta da minha baioneta/Marcarei na história a forma da minha libertação” Lia na’in ida-ne’e koñesidu liu ho nia naran apalidu, Borja da Costa bainhira ita ko’alia kona-ba “Sé maka Sé” iha mundu literária Timor-Leste nian. Nia moris “iha Fatuberlihu, iha kosta sul Timor-Leste iha loron 14, fulan-Outubru, tinan 1946. Nia mate ho tinan 30 bainhira Timor-Leste hetan invazaun hosi tropa Indonézia iha loron 7, fulan-Dezembru. Tropás parakedista sira maka oho nia. Borja da Costa iha nia observasaun di’ak ba kestaun diskriminasaun durante tempu ukun koloniál Portugés nian “bainhira nia tuir obrigasaun militar ba tropaz Portugés no haknaar iha Laclubar. Nia haree katak knaar militar ne’ebé nia hala’o nu’udar “esperiensia di’ak”tanba nia hetan aten boot atu ko’alia hasoru diskriminasaun rasiál. Liutiha halo hotu knaar militár, nia fila fali ba knaar governu nian. Hosi nia pozisaun iha governu, nia bele observa pr

Massakre Kraras,8 De Agostu 1983

REFLESAUN BA MASAKRE KRARAS 8 DE AGOSTU 1983 Masakre Kraras nebe Akontese iha loron 8 Agustus 1983, ne’e hanesan Asaun Organizadu nebe hanaran levantementu armada, nebe kontinuasaun husi funu segundu etapa gerelia hafoin baze apoiu rahun, tamba kontinuasaun husi funu iha segunda etapa gerilia hafoin baze apoiu rahun, Iha 8 agustu komandu ba luta fo ona orden nebe komandu da luta estuda situasaun Indonesia atu antisipa ona fo orden ba timor oan sira hotu atu halo lavantementu iha 8 agustu tuku lima loraik kraras nee’e tenki tarutu, tuku 7 tarutu iha ossu, tuku 8 tarutu iha nahareka atu nune rona iha fatin-fatin nebe aas atu nune sira nebe mak iha rai tetuk se kilat ba Indonesia hodi halo levantementu atu hasai kilat husi inimigu nia liman  hodi lori ba ailaran, katak involvimentu funu kuaze povu nian, tan ne’e Indonesia sira hatene oho populasaun iha Kraras, maibe akontesmentu laos iha Kraras deit ema mate barak liu, Buanurak, Watulari, watucarbau, Ilomar no ba fatin seluk tan. Leva